Bir süredir online Almanca dersleri mi alıyorsunuz? Öyleyse, Almanca artikeller, kelimeler ve fiil çekimleri hakkında az çok bilgi sahibi olmuşsunuzdur. Şimdi öğrendiklerinizi doğru bir şekilde kullanarak anlaşılır cümleler kurma zamanı!
Türkçe’nin cümle yapısı ile Almanca’nın cümle yapısı aynı değildir. Bu durum, Türkçe ile İngilizce arasında olduğu gibi, dil öğrenirken karşınıza çıkabilecek doğal bir farktır. Bu nedenle, daha önce de önerdiğimiz gibi, Türkçe dilbilgisinden bir süre uzaklaşmanız işinizi kolaylaştırabilir. Çünkü Almanca’da da kelimelerin cümle içindeki sıralaması büyük önem taşır. Eğer bu sıralama yanlış olursa, cümlenin anlamı kaybolabilir ve kendinizi akıcı ve anlaşılır bir şekilde ifade etmeniz daha zor hale gelebilir.
Doğru Söz Dizimi Neden Önemlidir?
Söz dizimi, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından bir cümleyi oluşturan kelime türleri arasındaki ilişkileri inceleyen ve sınıflamalar yapan bir dil bilgisi dalı olarak tanımlanmıştır. Bu alan, aynı zamanda cümle bilgisi, tümce bilgisi, nahiv veya sentaks gibi farklı adlarla da anılır.
Almanca öğrenirken, en basit haliyle Özne + Fiil + Nesne cümle yapısına bağlı kalırsanız, mükemmel bir Almanca dilbilgisine sahip olmasanız bile insanlar sizi anlayacaktır. Önemli olan, temel yapı taşlarını doğru bir şekilde bir araya getirmektir. Bu şekilde Almanca cümle kurma sırasına hakim olabilirsiniz.
Elbette, kelime dağarcığınızı genişletirken ve Almanca’nın oldukça disiplinli dilbilgisi kurallarıyla başa çıkarken dengeyi bulmakta zorlanabilirsiniz. Ancak bu, motivasyonunuzu düşürmemeli!
Konu kelimeleri cümle içinde doğru sırayla kullanmaksa, bunun yüzlerce kelimenin cinsiyetini hatırlamaktan çok daha kolay olduğunu da söylememiz gerek. Kelimeleri doğru bir şekilde sıraladığınız takdirde artikel ve ismin halleri konusunda yanlışınız olsa bile bu ana dili Almanca olan birçok kişi tarafından göz ardı edilebilecektir.
Bazı durumlarda, kelime sırası bir cümlenin anlamını belirler. Bu özellikle de soru cümleleri için geçerlidir. Yalnızca bizim dilimiz ya da Almanca için değil, İngilizce için de bu durum söz konusudur.
Örneğin:
- Bist du Nazlı? (Sen Nazlı mısın?)
- Du bist Nazlı. (Sen Nazlı'sın.)
Gördüğünüz gibi, cümle içinde kullanılan tüm öğeler aynıdır, ancak ilk cümle bir soru içeriyorken ikincisinde bir belirtme hali vardır.
Kelimelerinizi bir cümleye doğru bir şekilde yerleştirin ve Almanca konuşmaya başlayın!
Almanca Temel Tümceler İçin Doğru Söz Dizimi
Anadili Türkçe olanlar İngilizce öğrenirken kelime diziliminin bizimkinden farklı olduğunu görmüşlerdir. Türkçe'de Özne + Nesne + Fiil sıralaması söz konusudur. Yani, fiil her zaman sona gelecek şekilde cümle kurulur. Bu durum İngilizce için söz konusu olmadığı gibi Almanca için de söz konusu değildir.
Almanca ana cümle kurmak istiyorsanız, İngilizce'de olduğu gibi "Özne + Fiil + Nesne" sıralamasına sadık kalmanız gerekecektir.
"Die Ritterin tötet einen Drachen." = "Bu kadın şövalye bir ejderhayı öldürür."
- Die → "Bu"
- Ritterin → "Kadın şövalye
- tötet → "öldürüyor" veya "öldürür"
- einen → "bir" (belirsiz tanımlık, eril)
- Drachen → "ejderha"
Aynı zamanda, Almanca'daki dolaylı nesne genellikle doğrudan nesneden önce gelir. Yani, Özne + Fiil + Dolaylı Nesne + Doğrudan Nesne sıralaması söz konusudur.
- Örn: Der Knappe gibt der Ritterin eine Lanze.
- Yaver şövalyeye bir mızrak verdi.
İsimlerin Almanca Cümlelerde Yerleştirilmesi
Bununla birlikte, Almancada ismin halleri, sözdizimini biraz daha akışkan bir hale getirir ve bu da birçok öğrencinin kafasını karıştırabilir. Çünkü, kelime sırası ne olursa olsun, ismin halleri yine de ismin cümle içindeki rolünü gösterecektir. Bu, çoğu zaman bir ismin , önemini vurgulamak için cümlenin başına getirilebileceği anlamına gelir.
- Der Knappe gibt der Ritterin eine Lanze.
Yaver, şövalyeye bir mızrak verir.
- Eine Lanze gab der Knappe der Ritterin.
Mızrak, yaverin şövalyeye verdiği şeydir.
Almanca dilbilgisi kitaplarıyla konuyu daha iyi anlayabilirsiniz!
Zamirleri Kullanarak Almanca Cümleleri Yapılandırmak
Bununla birlikte, Almanca cümle yapısında, şahıs zamirleri kullanılırken işler biraz daha değişir.
Yalnızca ismin -e hali (dative) bir zamir ise, kelime sırası aynı kalır:
Er gibt ihr die Lanze.
Özne + Fiil + Dolaylı Nesne (zamir) + Doğrudan Nesne (isim)
Mızrağı ona verir.
Ancak, ismin -i halinde (akkusativ) bir zamir söz konusu olduğunda, işler değişir. Her iki nesne de zamir olsa bile, akkusativ zamiri dative zamirinden önce gelir:
Er gibt sie der Ritterin.
Özne + Doğrudan Nesne (zamir) + Dolaylı Nesne (isim)
O, onu şövalyeye verir.
Er gibt sie ihr.
Özne + Doğrudan Nesne (zamir) + Dolaylı Nesne (zamir)
Onu ona veriyor.
Fiillerin Ana Cümlelerdeki Yeri
Bir Almanca cümlede nesne ilk sıraya yerleştirildiğinde, cümledeki fiilin yeri değişmez. Bunun yerine, özne fiilden sonra gelir ve fiil her zaman cümlenin ikinci sırasına yerleşir.
Bileşik Fiiller: yardımcı fiillerin ve ortacın yerini belirleme
Birçok Almanca fiil zamanı aşağıdaki formüle dayanır:
yardımcı fiil (sein veya haben) + mastar veya ortaç
Bununla birlikte Almanca fiiller basit bir cümlede bile bölünebilir.
- Der Drache hat geschlafen.
Ejderha uyuyordu.
Özne ve fiilden oluşan cümleler her dilde olduğu gibi Almanca'da da nispeten basittir. Nesneler ortaya çıktıktan sonra işler biraz değişebilir.
Fiil çekiminin kendisinden biraz daha karmaşık, değil mi?
Yani, nesneleri eklemeye başladığınızda yardımcı fiil ikinci sırada kalırken, fiilin ikinci kısmının (mastar veya ortaç) ne olursa olsun cümlenin sonunda kalacağını unutmamalısınız :
- Der Ritter hat den Drachen geweckt.
Şövalye ejderhayı uyandırdı. - Der Ritter hat den Drachen mit einer Tasse Kaffee geweckt.
Şövalye ejderhayı bir fincan kahve ile uyandırdı. - Der Ritter hat den Drachen zum Kämpfen um acht Uhr mit einer Tasse Kaffee geweckt.
Şövalye, ejderhayı bir fincan kahve ile saat sekizde savaşmak için uyandırdı.
Bu kural, normal fiiller, Almanca perfekt cümleler, düzensiz fiiller, geniş, gelecek zaman çekimli fiiller, etken ve edilgenler için de geçerlidir.
Yardımcı fiiliniz varsa, ortaç yani fiilden oluşturulmuş sözcük cümlenin sonuna gider.
Birkaç yardımcı fiil içeren bir fiil zamanında, ikinci yardımcı fiil, ortaçtan sonra SONRA cümlenin sonunda yer alır
- Ich bin getötet worden.
Ben öldürüldüm. - Ich bin von einem Ritter mit einer Lanze getötet worden.
Mızraklı bir şövalye tarafından öldürüldüm.
Almanca'da fiillerin yerleştirilmesi, sadece anadili Türkçe olan birini değil, İngilizce konuşanları da kafa karışıklığına sürükleyebilir. Bu konunun biraz karmaşık olması, Almanca dinlemeler yaparken ne söylendiğini tam olarak anlamanızı da zorlaştırabilir. Ancak, her zaman söylediğimiz gibi, pratik yaparak zamanla bu konunun matematiğini çözmeye başlayacaksınız. İsterseniz biraz egersiz yaparak Almanca cümle yapısına hakim olabilirsiniz!
Almanca cümle kalıpları gerçekten de sistematik bir şekilde oluşturulmuştur. Bu da demektir ki, sisteme ne kadar aşina olursanız, karmaşık cümleleri kurmak da o kadar kolay olacaktır. Ancak, yukarıda da belirttiğimiz gibi, Almanca'da basit cümleler kurmak aslında hiç de korkutucu değildir. Çoğu zaman gündelik hayatta kendimizi yalnızca temel cümlelerle ifade ederiz. Bu nedenle, kendinizi hemen yardımcı fiiller ve ortaçların karmaşık olduğu cümlelerle boğmanıza gerek yok!
Yine de, Almanca öğrenmek konusunda hırslıysanız ve daha da önemlisi herhangi bir Almanca seviye tespit sınavına girmeyi düşünüyorsanız, temel cümlelerle yetinmek yalnızca başlangıç seviyesinde beklenen bir şeydir. B ve C seviyelerinde sertifika almak isteyen herkesin daha karmaşık cümle yapılarına hakim olmaları gerekir. Bu seviyelere ulaştıktan sonra, Almanca romanlar okumak da size çok büyük bir keyif verecektir.
Almanca öğrenmek isteyenler için, Superprof'un öğretmen kadrosu ile ders alabileceğinizi hatırlatarak yazıyı sonlandıralım!
Superprof aracılığıyla Almanca özel ders vermekte olan 300'e yakın öğretmen vardır. Öğretmenlerimizin içinde anadili Almanca olanların yanı sıra Almanya ve Avusturya gibi ülkelerde eğitim görenler de vardır. Hemen öğretmenlerin profil sayfalarını ziyaret edebilir ve sizin için en uygun öğretmenle Almanca dersler almaya başlayabilirsiniz.
Almanca öğrenmek isteminizdeki sebep her ne olursa olsun yeni bir dil öğrenmenin size kazandıracağı şeyler hiç değişmez!
İyi şanslar ve başarılar diliyoruz...
Bu yazıyı beğendiniz mi? Puanlayın!
Loading...
