İngiliz edebiyatı, dünyanın edebiyat tarihinde önemli bir rol oynadı. Birçok ünlü ismi de bünyesinde barındırıyor. William Shakespeare, Geoffrey Chaucer, John Milton, William Wordsworth, Jane Austen, Charles Dickens, Oscar Wilde, Virginia Woolf ve George Orwell gibi ünlü edebiyatçılar bu geleneğin bir parçası oldu.
İngiliz edebiyatı, dönemlere ve akımlara göre farklı özelliklere sahip olabilir. Mesela Orta Çağ edebiyatı, Tudor dönemi edebiyatı, İngiliz Romantizmi, Viktorya dönemi edebiyatı ve modernist edebiyat gibi belirli dönemler ve akımlar bulunuyor.
İngiliz edebiyatıyla İngilizce dilinin edebi zenginliklerini keşfedebilir ve eserlerin yazıldığı dönemlerin bir yansımasını görebiliriz. Bu nedenle de kültürel, sosyal ve tarihi açılardan önemli bir bilgi kaynağıdır.
Bu yazımızda Oscar Wilde'ın ünlü eserlerinden, hayatından ve edebi kimliğinden bahsedeceğiz.
Edebiyat dünyasının renkli bir ismini daha yakından tanımaya hazır mısınız?
Oscar Wilde Kimdir?
Oscar Wilde, 16 Ekim 1854 tarihinde İrlanda'nın Dublin şehrinde doğdu. İngiliz edebiyatının en renkli ve tartışmalı figürlerinden de biri oldu.
Zeki bir çocuk olarak büyüdü ve Dublin'deki Trinity College'da klasik edebiyat okudu. Sonrasında Oxford Üniversitesi'nde eğitimine devam etti ve burada tüm dikkatleri üzerine çekti. Keskin zekâsı ve mizah yeteneğiyle tanındı.
Wilde, edebiyat dünyasına bir edebiyat eleştirmeni ve denemeci olarak adım attı. Daha sonra tiyatro oyunları ve romanlar yazmaya yönelerek edebiyat dünyasında büyük bir etki yarattı. İlk önemli eseri, yazının başlığından da anlayabileceğiniz gibi "Dorian Gray'in Portresi" adlı romanı oldu. Bu romanda toplumun ahlaki değerleri ve güzellik kavramı üzerine derin eleştiriler görebiliyoruz.
Oscar Wilde, döneminin en ünlü figürlerinden biriydi ve çekici kişiliği, keskin zekâsı ve olağanüstü giyim tarzıyla tanınıyordu. Giyim tarzı, 19. yüzyılın sonlarında "dandyizm" adı verilen akımın etkisi altında şekillendi. Kendine has bir tarzı vardı ve çoğunlukla aşırı süslü ve gösterişli kıyafetler giyerdi. Şık takım elbiseler, papyonlar, renkli yelekler, yüksek yakalı gömlekler ve geniş kenarlı şapka gibi detaylarla öne çıkardı. Giyim tarzıyla zamanının geleneksel erkek giyim tarzından sıyrılan ve daha dikkat çekici bir görünüm sergileyen bir anlayışı yansıtıyordu.
Felsefi düşünceleri ve sosyal eleştirileriyle de dikkat çekiyordu. Kendisinin aforizmaları çok bilinir ve birçok ünlü sözünü her yerde görebiliyoruz.
Wilde'ın hayatı aslında skandallar ve trajedilerle doluydu. 1895 yılında dönemin ahlaki normlarına meydan okuyan ve cinsel yönelimi hakkında spekülasyonlar yapılan ilişkileri nedeniyle mahkemeye çıkarıldı. Wilde, "ahlaki bozulma" suçlamasıyla hüküm giydi ve iki yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Hapishane dönemi, Wilde'ın hayatında büyük bir dönüm noktası oldu. Özgürlüğüne kavuştuğundaysa eserlerinde daha derin anlamlara yer verdi ve insanlık durumu üzerine düşünceleri yansıttı. Yeniden doğuşunun sembolü olarak, "De Profundis" adlı mektuplarını yazdı. Bu mektuplarda içsel bir hesaplaşmayı ve toplumun dışladığı bir bireyin ruhsal yolculuğunu görüyoruz.
Hapishane döneminin ardından Fransa'ya taşındı ve Paris'te yeniden hayatına başladı. Ama eski ününü hemen kazanamadı. Sağlığı kötüye gitti ve maddi sıkıntılar yaşadı.
1898 yılında "Reading Zindanı Baladı" adlı şiirini yayımladı. Bu şiirde hapishane deneyimlerinden ilham alarak insanlık ve adalet konularını işledi. Acıyı ve insanın iç dünyasındaki çatışmayı yoğun bir şekilde okuyucularına sundu.
Charles Dickens'ı da yakından tanımaya ne dersiniz? İngilizce edebi eserleri daha rahat öğrenebilmek istiyorsanız ingilizce dersleri seçenekleriniz için Superprof'a göz atabilirsiniz.
30 Kasım 1900 tarihinde daha 46 yaşındayken Paris'te hayata gözlerini yumdu. Ölümü, talihsiz bir sonucun yanı sıra büyük bir edebi dehanın da kaybı olarak görüldü. Mezarı, Fransa'daki Père Lachaise Mezarlığı'nda bulunuyor.
Wilde'ın ölümünden sonra eserleri ve düşünceleri çok büyük bir ilgi gördü. Mizah dolu üslubu, edebiyat dünyasında ve popüler kültürde hâlâ etkisini sürdürüyor. Kendisi edebiyatın en unutulmaz figürlerinden biri olarak kabul edilir ve eserleri, toplumun ahlaki değerlerini, sanatın gücünü ve bireyin özgürlüğünü keşfetmek için hâlâ incelenir. Aslında bu da İngiliz edebiyatındaki eserlerin önemini özetliyor.
Biraz da Shakespeare hakkında bilgi edinmek ister misiniz?
Oscar Wilde Nasıl Bir Yazardı?
Oscar Wilde'ın kendine özgü bir üslubu vardır. İngilizce dilini dikkat çekici bir şekilde kullanır. Eserlerinde keskin zekâsının ve mizah anlayışının izlerini çok net görebiliriz.
İncelikli, şaşırtıcı ve sofistike bir dil kullanır. İroni, kelime oyunları, tezatlar, taşlamalar ve şaşırtıcı benzetmeler gibi edebi figürlerlere sık sık rastlarız. Dilin süslü ve ağır bir şekilde kullanıldığı dönemine rağmen, Wilde'ın üslubu da kendisi gibi alışılagelmişin dışında, sıra dışı ve özgündür.
Eserlerinde diyaloglar da önemli bir yere sahiptir. Karakterler arasındaki konuşmalar zekice ve mizahi bir şekilde aktarılır. Bu diyaloglar toplumsal normları sorgular, ahlaki değerleri taşlar ve okuyucunun düşünmesine fırsat tanır.
online ingilizce eğitim ihtiyaçlarınız için likle tıklayabilirsiniz.
Göze çarpan bir özelliği de dikkat çeken göndermeler ve alıntılar kullanmasıdır. Eserlerinde edebiyat, mitoloji, sanat ve tarih gibi birçok farklı alandan atıflar yapar. Akıllardan kolay silinmeyen aforizmalara yer verir. İşte bunlara birkaç örnek:
- "Bir şeyin değerini bilmenin tek yolu, onu kaybetmektir."
- "İnsanların fiyatını bilenler, her şeyin bir değeri olduğunu bilmeyenlerdir."
- "Bir şeyi hiç bilmemek, onu bilmekten daha iyi bir şekilde yapar."
- "Ben hiçbir zaman moda olmayan bir şey giymem. Moda hemen geçer, stil ise asla."
- "Gerçek dostluk, en mutlu anlarımızda yanımızda olanlardır."
Wilde zengin ve renkli bir dil kullanarak okuyucuyu etkilemeyi amaçlar. Eserlerindeki cümleler genellikle uzun ve dolu dolu cümlelerdir. Bazen hiperbolik bir üslup da kullanır. Yani abartılı ifadelerin kullanılır, bir durumu veya nesneyi büyük ölçüde abartarak vurgular.
George Orwell hakkında da bilgi edinmek için linkteki makalemizi okuyun!
Wilde'ın eserlerinde genel olarak yer verdiği temalar ise şöyle:
- Toplumsal Sınıfların Çatışması: Wilde, toplumsal tabakalaşma ve sınıf farklılıkları üzerinde durur. Sosyal normları ve toplumdaki ayrıcalıklı kesimlerin çelişkilerini sorgular.
- Ahlak ve İkiyüzlülük: Ahlaki değerleri, toplumun ikiyüzlülüğünü ve hipokrasiyi eleştirir. İnsanların dışarıdan gösterdikleri ahlaki duruşun gerçek doğalarıyla pek de uyuşmadığını vurgular.
- Aşk ve İlişkiler: Romantizm, aşk ve ilişkiler üzerinde durduğu eserleri de mevcut. Bu konuda genellikle karmaşık ilişkiler, yasak aşklar ve tutkulu duyguları işler. Aşkın gücü, ihanet ve aşkın getirdiği acı gibi alt temalara da yer verir.
- Sanat ve Estetik: Sanatın güzelliğine, yaratıcılığına ve estetik değerine odaklanır. Sanatın toplumu dönüştürme ve insanların hayatlarını zenginleştirme gücüne dikkat çeker.
- İroni ve Taşlama: Wilde'ın eserleri mizah, ironi ve taşlama doludur. Toplumsal normları, gelenekleri ve ciddiyeti alaya alarak okuyucuları düşündürürken eğlendirir.
Yani kısacası Wilde'ın yazarlığında keskin bir zekâ, alaycı bir üslup, edebi figürler ve dikkat çekici bir dil kullanımı öne çıkar. Eserleri okuyuculara hem düşündürücü bir deneyim sunar hem de onları eğlendirir.
Şimdi de Jane Austen'in tarzını öğrenmeye ne dersiniz?
Dorian Gray'in Portresi
1890 yılında yayınlanan "Dorian Gray'in Portresi", Oscar Wilde'ın en ünlü romanıdır.
Kitapta genç ve yakışıklı Dorian Gray'in hikâyesine şahit oluyoruz. Dorian, ressam Basil Hallward'ın portresini yaptığı bir gençtir. Portre tamamlandığında Dorian, kendi gençliğinin ve güzelliğinin sönecek ve çürüyecek olmasından rahatsız olur.
Dorian, bir dilek dilemiş gibi hisseder. Portrenin yaşlanacağını ve çürüyeceğini fark ederken kendisi hiç değişmeyecektir. Portrenin yaşlanması, kötü eylemlerinin ve günahlarının yansıdığı bir sembol olur. Dorian, her türlü ahlaki sınıra meydan okuyarak gençliğini ve güzelliğini koruyabilmek için düşkünlüklerine ve arzularına tamamen teslim olur.
Böylece Dorian, ahlaki değerlerin ve toplumsal normların dışına çıkarak farklı bir yolculuğa atılır. Hedonistik bir yaşam tarzını benimser ve arzularının peşinden gitmeye başlar. Arkadaşı Lord Henry Wotton'un etkisiyle günahkâr ilişkiler kurar, ihanet eder ve cinayetler işler. Ama tüm bu kötülüklerin sonucunda yüzüne hiç dokunmayan portresi, onun adına çürümeye ve kirlenmeye başlar.
Dorian'ın ahlaki bozulması ve içsel çürüme, toplumun yozlaşmasının da bir yansımasıdır. Dorian yıllar geçtikçe yaptığı kötülükler ve suçlarıyla yüzleşmek zorunda kalır. Portresiyse onun gerçek benliğini yansıtır. Dorian'ın sonunda gerçekleşecek korkunç sonunun ortasında, portreyle yaptığı anlaşma ve yaşamındaki değişimlerle yüzleşir.
Kitapta Dorian Gray'ın ahlaki bozulması, toplumun yozlaşması, ikiyüzlülük ve güzellik kavramının yozlaşmış bir şekilde kullanılması gibi temalar işlenir. Daha önce de dediğimiz gibi Wilde, eserinde toplumun ahlaki çürümesini eleştirir ve insan doğasının karanlık yönlerini ortaya koyar. Ahlaki değerlerin çürümesi, yozlaşmış toplumun eleştirisi ve insanın içsel karanlık yönlerini keşfetme konularını ele alır. Oscar Wilde'ın keskin mizahı ve zekice yazılmış diliyle yazılmış olan bu roman; güzellik, ahlak ve sanatın doğası gibi derin düşünceleri okuyucunun karşısına çıkarır.
"Dorian Gray'in Portresi" çok önemli bir eserdir. Wilde'ın sanat, güzellik, ahlak, toplumsal normlar ve insan doğası gibi temaları ele aldığı bir başyapıt olarak kabul edilir. Roman, o dönemdeki ahlaki değerleri sorgulaması, dış görünüşün yanıltıcılığını ve içsel yozlaşmayı anlatmasıyla dikkat çeker. Ayrıca, sanat ve güzellik arasındaki ilişkiyi vurgular ve portrenin sembolik anlamını kullanır.
Siz de semboller, keskin zekâ, mizah ve aforizmalarla dolu Oscar Wilde dünyasına adım atmak istiyorsanız hemen bugün yolculuğunuza başlayın!
Bu yazıyı beğendiniz mi? Puanlayın!
Loading...
