“Nazik bir söz, bahar günü gibidir.” - Rus Atasözü
Yaz tatilinin sonunda öğretmenler okula döndüklerinde heyecan, stres, endişe ve öğretme tutkusu vardır. Anadili Rusça olmadan Rusça öğretmek, bazıları için bir stres kaynağı olabilir.
Ama anadiliniz değilken Rusça öğretebilir misiniz? İkinci dilinizi öğrencilere öğretebilir misiniz?
Rusça öğretmek için illaki Rus öğretmen olmanıza gerek yok.
Bu yazıda, bir dil öğrenmeye ve bu yeni dilin anadili olması gerekip gerekmediğine, dilsel güvensizliğe ve Rusçanın etkili bir şekilde nasıl öğretileceğine bakacağız.
Rusça Bilmek, İyi Bir Öğretmen Olmaya Yetmez
Rusça konuşarak büyüyenler; Rusça ders geçmişi olan, Rusça gramer dersleri almış, Rus edebiyatı okumuş ve Rusça fonetik çalışmış biz Türklerden daha iyi öğretmen olamazlar.
Tabii ki anadili Rusça olan biri Rus kültürü hakkında daha fazla bilgi sahibi olacak ve Rusça konuşurken kesinlikle daha iyi bir aksana sahip olacaktır. Ancak bu onların mükemmel öğretmenler oldukları anlamına gelmez.
Türk ve Rus kültürü birbirinden farklıdır. Yeni bir dil öğrendiğinizde öğrenme sürecinin hem dili hem de kültürü kapsayacağını göreceksiniz.
Bir yabancı dil öğretmek için her iki kültürü de anlamanız gerekir, böylece belirli sorunlarla karşılaştıklarında öğrencilere yardımcı olabilirsiniz. Bir Rusça dil kursunda öğrenci olarak telaffuz ve alfabe dâhil olmak üzere dilin hangi yönlerinin anadili Türkçe olanlar için zor olduğunu anlayabileceksiniz.

Bir yabancı dilin nasıl konuşulacağını öğrenmek söz konusu olduğunda birçok öğrenci anadili o dil olmayan birini tercih eder:
“Bence doğru öğretmen en iyi konuşan değil, en iyi öğretim yaklaşımlarını kullanandır. Bir yerli, bir öğrencinin karşılaştığı zorlukları her zaman anlamayabilir. En iyi yaklaşım, anadili Türkçe olmayan bir öğretmenin, telaffuz ve kelime dağarcığı konusunda yardımcı olabilecek anadili Rusça olan bir asistanla birlikte çalışmasıdır. Bu asistan, öğrencilerin kendilerinden çok daha büyük olmamalı ki onları kültür ve dil hakkında daha fazla bilgi edinmeye teşvik edebilsin.” - Muriel
Bir Rus öğretmen muhtemelen Rusya'ya seyahat etmiş ve Saint Petersburg, Moskova ve hatta Sibirya gibi yerleri ziyaret etmiş olacaktır. Rusça öğretmenlerinin, modern Rusça terimler ve kültürel değişiklikler konusunda güncel olmaları için seyahat etmeleri ve yerlilerle iletişim hâlinde olmaları gerekir. Ancak yalnızca bir Rus aksana gerçekten hâkim olabilir.
Charline, Muriel'in fikirlerini tekrarlıyor: “Anadili Almanca olmayan bir Almanca öğretmenim vardı ve 40 yıl boyunca Almanca ile ilgilenmemi sağladı. Almanca okudum, Alman müziği dinledim ve tüm tatillerimi Almanya'da geçirdim. Kız kardeşim dile olan tutkumu paylaştı ve hatta Almanca konuştuk!"
Her şeyden önce, bir dilin ne kadar iyi öğretilebileceğini etkileyen şey öğretim yaklaşımlarıdır.
Türk Rus Öğretmenleri: Dilde Öz Güvensizlik Ne Olacak?
Anadili Rusça olmayan biri olarak Rusça konuşmak, öğretmenlerin dilbilimsel olarak kendilerini güvensiz hissetmelerine neden olabilir. Ancak, yabancı dil öğrenmek tamamen hata yapmaktan ibarettir ve öğretmenler bile her zaman dinler ve dil becerilerini geliştirir.
Michel Francard, dilsel öz güvensizliği, yerine getirilmemiş bir meşruiyet arayışı olarak tanımladı. Bir Rus öğretmen söz konusu olduğunda, kusurlarının duyulacağından ve anadili Türkçe olan biriyle aynı meşruiyete sahip olmayacağından endişe duydukları bir komplekse sahip olabilirler.
Bu, dili öğretme becerilerine olan güvenlerini sarsabilir. Dilsel öz güvensizlik, mükemmellik talep eden katı eğitim kurumlarından gelir.
Bu duygu, öğretmen ana dili Rusça olan biriyle iletişim kurmak zorunda kaldığında ortaya çıkabilir. Ana dili Rusça olan biriyle aynı sınıftaysalar, korkularıyla yüzleşmek zorunda kalacaklardır. Bu, öğretmeni korkutabilir, utandırabilir, rahatsız edebilir ve hatta konuşamaz hâle getirebilir.
Ancak dil öğretmeni olmak İngilizce, İspanyolca, Almanca veya Rusça hakkında kesinlikle her şeyi bilmek demek değildir.
Amacınız, bilginizi aktarmak ve öğrencilerin dil hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı olmaktır. Kendi bilgilerini geliştirmeleri için onlara yardım etmeli ve onlara öğrenmeleri için araçlar vermelisiniz.

Öğretmenin bir sorunun cevabını bilmemekten veya doğru kelimeyi bilmemekten korkmasına gerek yoktur. Utanmanıza gerek yok!
Anadili Rusça Olmayan Bir Öğretmen Olarak Dilsel Öz Güvensizliği Nasıl Aşabilirsiniz?
"Bilgi eksikliğini” aşmak için birçok strateji vardır.
- Derslerinize iyice hazırlanın
- Bazı hatalara dikkat çekmeyin
- Hedef dil ile iletişim hâlinde kalmak için düzenli olarak seyahat edin
- Rusça TV izleyin
- Rusça okuyun
- Araştırmalarınızı Rusça yapın
Kısacası, amacınız Rus diline derinlemesine dalmak. Elbette ders verirken her şeye hazırlanamazsınız.
Dilbilgisi ile ilgili sorular söz konusu olduğunda, bazen oldukça çetrefilli olabilen deneyim, zor anlarla başa çıkmanıza yardımcı olacaktır. Yine onlarla başa çıkmak için bir strateji bulmanız gerekecek. Ancak bir öğretmen her şeyi bilmek zorunda değildir.
Tıpkı diğerleri gibi, her zaman öğrenebileceğiniz daha çok şey vardır. Öğretmenleri dil becerileri açısından her şeye gücü yeten kişiler olarak görmeyi bırakmanın ve onları daha çok Rus dilini ve Rus kültürü hakkında daha fazlasını öğrenme yolunda size yardımcı olacak bir rehber olarak görmenin zamanı geldi.
Bu, öğretmenlerin kendilerinden daha emin olmalarına yardımcı olacaktır. Bir dil söz konusu olduğunda kimse her şeyi bilemez.
Etkili Rusça Öğretmek için İpuçları
Rusça dil derslerinin gidişatı öğretmene ve öğrenciye göre farklılık gösterebilir.
Önemli olan, öğrencilere dili sevmeyi ve onun hakkında daha fazla şey öğrenmek istemeyi öğretmektir. Ancak bir dili nasıl öğrettiğinizi geliştirmek için teknikler vardır.
Öyleyse anadili Rusça olmayan biri olarak Rusçayı nasıl öğretebilirsiniz?
En önemlisi derslerin mümkün olduğunca hedef dilde işlenmesidir. Özellikle yeni başlayanlar ve orta düzeyde Türkçe birkaç kelime söylemeniz gerekse bile, Rusçanın derslerde kullanılan anadil olması yararınıza olacaktır. Öğrencilerin güveni artacak ve Rusça kelimeleri giderek daha fazla özümsemeye başlayacaklar.
Öğrencilerinizle konuşmak için anadili Rusça olan kişileri sınıfınıza davet edin. Dil asistanları da öğrencilerinizin Rusça seviyelerini yükseltmenin harika bir yoludur. Öğretmen ve dil asistanıyla konuşmak, dersleri daha dinamik ve spontane hâle getirmenin harika bir yoludur.
Son olarak, ses ve video kaynaklarını iyi kullanın. Derslerde aktif olmaya çalışın.
Mesela öğrencilerinize basit Rusça şarkılar öğretebilirsiniz.
Bir sandalyede 8 saat oturmak, aktif olarak konsantre olmak için harika bir yol değildir. Öğrencilerinizi ilerlemeye teşvik etmek için sınavlar ve ilgi çekici etkinlikler yapın. Herhangi bir aktivite bir yarışmaya dönüşebilir: Kelime ilişkilendirme, gizli kelimeleri arama vb.
Öğrenciler yarışmalar konusunda gerçekten heyecanlanabilirler.
Aktif olduğumuzda daha iyi düşünürüz!
“Ben kimim?” gibi oyunlar da oynatabilirsiniz. Bir öğrencinin alnına birinin ismi yazılı olan bir kâğıt koyulur, sorular sorarak kim olduğunu bilmeye çalışır. Diğer öğrencilere sadece Rusça evet/hayır soruları sorabilir.
Onlara fonetik öğretin. Rusçayı anadiliniz gibi konuşmak veya iki dilli olmak istiyorsanız, telaffuz Rusçanın önemli bir parçasıdır. Rus dili söz konusu olduğunda, ele alınması gereken Kiril alfabesi de vardır.

İster bir grup dersi veriyor olun, ister özel bir ders veriyor olun; gramer bilgisi de önemlidir. Öğrencilerin dili öğrenmekten geri kalmaması için dil bilgisini eğlenceli hâle getirmeniz gerekir. Ana diliniz olsun ya da olmasın, kullandığınız yaklaşımlar derslerinizin en önemli parçasıdır!
Özel bir öğretmen olarak öğrenciler sizden bir dili kendilerine uygun bir şekilde öğrenmelerine yardımcı olmanızı bekleyecektir. Farklı diller farklı yaklaşımlar gerektirir. Örneğin, bir sınıfta İtalyanca veya Latince öğrenirseniz, Duolingo veya Rosetta Stone ile Mandarin öğrenen birine göre tamamen farklı bir deneyim yaşayacaksınız.
Dil öğreniminin her dil öğrenicisine göre uyarlanması gerekir. Çok dilli olmak sizi mutlaka iyi bir öğretmen yapmaz ve yeni bir dili konuşmayı öğrenmenin tek yolu kelimeleri ve cümleleri ezberlemek değildir, ancak yinelemenin de bir yeri vardır. Öğrencilerin dil derslerini yoğunlaştırma fırsatları olarak kullanırken yeni kelimeleri çalışmaları gerekecek.
Rusça özel ders vermeye hazırsanız bugün Superprof'ta profilini oluşturun! Şehrinizdeki öğrenciler Superprof'ta arama yaparak, (örneğin: "Antalya Rusça kursu") sizin profilinize ulaşabilir ve size özel ders almak için mesaj atabilirler.