Zamanını yönetemeyen, hayatını da yönetemez.
Peter Drucker
Ders çalışmak çoğu öğrenci için bazen zorunluluk, bazen de büyük bir stres kaynağı gibi görünebilir. Masaya oturup kitap açmak kolaydır ama mesele odaklanıp verimli çalışabilmek olduğunda işler biraz karışır. Çünkü kafanda bin bir şey dolaşır: “Acaba nereden başlasam? Hangi derse daha çok çalışmalıyım? Günüm nasıl daha verimli geçer?”
Bir program hazırlamak aslında kulağa sıkıcı ve kısıtlayıcı gelse de aslında seni özgürleştireceğini unutma. Düşünsene, önünde net bir yol haritası var. Ne zaman ne yapacağını biliyorsun, kafan sürekli “şimdi ne çalışsam?” sorusuyla meşgul olmuyor. Üstelik günün sonunda programına tik attığında hissettiğin o tatmin duygusu var ya… işte o, ertesi gün yeniden aynı motivasyonla başlama isteğini doğurur.
Belki de çalışma programını şöyle düşünebilirsin. Bir yolculuğa çıkıyorsun ve elinde ayrıntılı bir rota var. Navigasyon olmadan yola çıkan birinin sürekli kaybolması, yanlış yollara sapması ne kadar normalse, plansız çalışan bir öğrencinin de motivasyonunu kaybetmesi o kadar normal. Çalışma programı sana sadece yön göstermez; aynı zamanda zamanını, enerjini ve dikkati doğru kullanmayı öğretir.
daha yüksek çıkıyor.
Bir başka güzel yanı da programın kendini başkalarıyla kıyas yapma stresinden kurtarıyor olması. Çünkü senin önceliklerin, senin güçlü ve zayıf yanların, senin tempom farklıdır. Kendi programını hazırladığında, başkalarının “günde 10 saat çalışıyorum” söylemleri seni etkilemez. Senin yolun senin planındadır.
Kısacası, ders çalışmayı angarya olmaktan çıkarıp düzenli ve daha keyifli hale getirmek için yapman gereken ilk şey, kendine uygun bir program hazırlamak. Çünkü işin sırrı, çok çalışmakta değil; doğru zamanda, doğru şekilde ve düzenli çalışmakta gizlidir.
Yeni döneme başlamadan ihtiyaçlarını planlamak için okula dönüş alışveriş rehberi yazımızı da mutlaka oku!
Adım Adım Çalışma Programı Hazırlama
Bir ders çalışma programı hazırlarken en önemli şey, bunun senin hayatına uygun ve uygulanabilir olmasıdır. İnternetten hazır tablolar, renkli pdf’ler bulabilirsin ama bunlar genellikle “tek tip”tir. Yani senin alışkanlıklarını, derslerini, uyku düzenini, hatta ruh halini hesaba katmaz. Oysa kendi programını hazırladığında hem daha esnek olur hem de gerçekten sana hizmet eder. Gel, adım adım inceleyelim:
Ortaokul öğrencileri ilk adımı netleştirmek adına LGS sınavına başlama zamanı yazısındaki takvim önerilerinden yararlanabilir.
Hedeflerini Netleştir
Bir programın ilk adımı “hedefim ne?” sorusuna cevap bulmaktır. Senin için hedef ne? Haftaya yapılacak matematik sınavından yüksek almak mı, yoksa yıl sonuna kadar tüm konuları sindirerek tekrar etmek mi? Hedeflerini netleştirmeden yaptığın her plan, boş bir kağıda yazılmış süslü cümleler gibidir.
- Önümüzdeki hafta yapılacak kimya yazılısı. (Bu kısa vadedeki hedefin)
- Üniversite sınavında sayısal puanını artırmak. (Uzun vadede hedeflediğin)
Kısa vadeli hedefler seni motive eder, uzun vadeli hedefler ise büyük resmi unutmamanı sağlar.
Günlük Rutinini Tanı
Herkesin biyolojik saati farklıdır. Bazı öğrenciler sabahın erken saatlerinde bomba gibi olur, bazıları ise akşam sessizliğinde en yüksek verime ulaşır. Örneğin sen sabahları dikkatin daha dağınıksa zor derslerini akşam çalışabilirsin. Bunun farkına varmak için birkaç gün kendini gözlemle. Hangi saatlerde daha uykun geliyor? Hangi zaman aralığında daha hızlı öğreniyorsun? İşte o saatleri “altın saatler” olarak belirle.
Derslerini Öncelik Sırasına Koy
Tüm dersler aynı ağırlıkta değildir. Birinde çok iyiyken diğerinde zorlanıyor olabilirsin. İşte bu yüzden derslerine bir önem sırası vermelisin.
- Zorlandığın dersler daha uzun süre ve sık tekrar ister.
- Orta seviyede olduğun dersler dengeli bir çalışma gerektirir.
- İyi olduğun dersler ise tamamen boşlamamak için kısa tekrarlar yeterlidir.
Böylece hem güçlü yönlerini korur hem de zayıf yönlerini geliştirme fırsatı bulursun.
Zaman Bloklarını Belirle
Plansız çalışmanın en büyük hatası, saatlerce aynı derse gömülmek ve sonunda sıkılıp bırakmaktır. Bunun yerine “blok çalışma” tekniğini uygula. Mesela...
- 30 dakika kesintisiz ders çalış,
- 5 dakika mola ver.
Bu döngüyü birkaç kez tekrar ettikten sonra daha uzun bir ara ver (örneğin 20–30 dakika). Bu yöntem beynin dikkat süresine uygundur ve seni yormadan odakta tutar. “Pomodoro Tekniği” diye de bilinir.
Haftalık Plan Yap, Günlükte Uygula
Büyük resmi görmek için haftalık plan hazırla ama uygulamayı günlük olarak yap. Yani bir kağıda ya da dijital tabloya haftanın günlerini yaz, her güne derslerini dağıt. Örneğin:
- Pazartesi: 2 saat Matematik, 1 saat Coğrafya
- Salı: 1,5 saat Fizik, 1 saat Edebiyat
- Çarşamba: Genel tekrar ve soru çözümü
Böylece haftalık olarak ne kadar ilerlediğini görürsün ama günlük esneklik de korunmuş olur.
Üniversite hedefi olanlar, çalışma dönemlerini ayarlarken YKS’ye hazırlıkta doğru zaman içeriğindeki zamanlama ipuçlarını kullanabilir.
Esneklik Payı Bırak
Hayatın sürprizleri vardır. Hastalık, aile ziyaretleri, moral bozukluğu… Bunlar çalışma düzenini bozabilir. Eğer programını tıka basa doldurursan ilk aksaklıkta moralin bozulur. Bunun yerine programına “tampon alanlar” ekle. Örneğin, hafta sonu bir iki saatlik boşluk bırak ki kaçırdığın dersleri telafi edebilesin.
Programı Görselleştir
Beyin, görsel bilgiyi yazılıya göre %60 daha hızlı işler. Yani renkli, görsel ve net bir tabloyla hazırladığın çalışma programı, motivasyonunu ciddi anlamda yükseltir.
Sadece kafanda bir plan yapmak yeterli değil. Gözünle göreceğin bir şey olmalı. İster renkli kalemlerle defterine çiz, ister dijital uygulamalardan (Google Calendar, Notion, Trello) faydalan. Görselleştirilmiş plan, hem daha cazip görünür hem de motivasyonu artırır.
| Saat ⏰ | Aktivite 📚 | Ders Türü 🎯 | Notlar 🖊️ |
|---|---|---|---|
| 07:00 - 08:00 | 🍳 Kahvaltı + Okula Hazırlık | Hazırlık | Enerjik başla 💪 |
| 08:00 - 15:30 | 🏫 Okul Zamanı (dersler + teneffüs + öğle yemeği) | Okul | Derslere dikkat et ✨ |
| 16:00 - 17:00 | ⚽ Dinlenme / Spor / Atıştırmalık | Sosyalleş / Spor Yap | Bol su iç 🚰 |
| 17:00 - 18:00 | 📘 Ders 1 (zorlandığın ders) | Ana Ders (Matematik / Fen) | En çok zorlandığın konuyu seç 📌 |
| 18:00 - 18:30 | ☕ Ara / Serbest Zaman | Mola | Gözlerini dinlendir 👀 |
| 18:30 - 19:30 | 📖 Ders 2 (orta seviye ders + soru çözümü) | Destek Ders (Türkçe / Sosyal Bilgiler) | Yanlış yaptığın sorulara odaklan 🎯 |
| 19:30 - 20:00 | 🍽️ Akşam Yemeği | Aile / Yemek | Aile ile sohbet et ❤️ |
| 20:00 - 20:45 | 📝 Tekrar / Ödev | Kısa Tekrar + Ödevler | Ödevleri zamanında bitir ⏳ |
| 20:45 - 21:15 | 🎮 Serbest Zaman (oyun, dizi, aile sohbeti) | Sosyal / Eğlence | Kendini ödüllendir 🏆 |
| 21:15 - 21:45 | 🔁 Hafif Tekrar (günlük özet) | Gün Sonu Hafif Tekrar | Sadece 30 dk yeter ✔️ |
| 22:00 - 22:30 | 😴 Uyku Hazırlığı + Kitap Okuma / Uyumak | Uyku Rutinleri | Telefonu bırak, kitabı al 📚 |
Öğrencilerin En Çok Sorduğu Sorular ve Cevaplar
Bir çalışma programı hazırlarken öğrencilerin aklına hep aynı sorular geliyor. Çünkü çoğu kişi “ne kadar çalışmalıyım?”, “hangi derse daha çok zaman ayırmalıyım?” gibi konularda kararsız kalıyor. İşte en sık sorulan sorulara net ve uygulanabilir cevaplar.
Hazırlık sürecini düzene sokmak için ev–okul rutinini okula dönüş hazırlık rehberi ile toparlamak iyi fikirdir.
Günde Kaç Saat Ders Çalışmalıyım?
Bu sorunun tek bir cevabı yok çünkü her öğrencinin kapasitesi, hedefi ve içinde bulunduğu dönem farklıdır. Ortaokul seviyesinde günde 2–3 saatlik odaklı çalışma gayet yeterlidir. Lise ve sınav senesinde olan öğrenciler için bu süre 4–5 saate çıkabilir. Burada önemli olan “çok çalışmak” değil, verimli çalışmak. 1 saat odaklı ders çalışmak, 3 saat dağınık çalışmaktan kat kat etkilidir.
Hangi Derse Daha Çok Zaman Ayırmalıyım?
Herkesin güçlü ve zayıf yönleri vardır. Sen matematikte zorlanıyorsan, doğal olarak daha fazla zaman ayırman gerekir. Ama bu demek değildir ki başarılı olduğun dersleri tamamen boşlayabilirsin. İyi olduğun dersleri haftada birkaç tekrar ile diri tutmak gerekir. Çünkü insanın en çok unuttuğu konular genelde “zaten biliyorum” dediği konular olur.
Motivasyonumu Nasıl Koruyabilirim?
Çalışma sürecinde motivasyon inişli çıkışlıdır, bu çok normal. Önemli olan bunu yönetebilmektir. İşte birkaç öneri:
- “Bu hafta 50 soru çözeceğim” gibi somut hedefler seni motive eder.
- Derslerini tamamladıktan sonra sevdiğin bir dizi bölümü izle veya kısa bir oyun molası ver.
- Çalışma programında tamamladığın her bölümü işaretlemek, “başardım” hissini artırır.
Tekrar Ne Kadar Önemli?
Tekrar, öğrenmenin çimentosudur. Bir konuyu öğrendikten sonra ilk 24 saat içinde tekrar etmezsen, bilginin büyük kısmı hafızadan silinir. Bu yüzden programına günlük kısa tekrarlar eklemek şart. Ayrıca haftada bir “genel tekrar günü” belirleyerek öğrendiklerini kalıcı hale getirebilirsin.
Sosyal Hayatımı Kısıtlamam Gerekir mi?
Hayır, tam tersine sosyal hayat dengeni koruman gerekir. Arkadaşlarınla vakit geçirmek, spor yapmak, hobilerle ilgilenmek zihnini tazeler. Sadece bu aktivitelerin ders programını tamamen gölgelemesine izin verme. Unutma, ders çalışmak hayatının bir parçası olmalı, tamamı değil.
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, programlı çalışan öğrencilerin sadece ders başarısı değil, aynı zamanda özgüven ve stres yönetimi becerileri de artıyor. Yani plan, sadece sınav için değil, hayatın her alanında işine yarayan bir beceridir.
Programı Sürdürmenin Yolları ve Superprof ile Kişisel Destek
Bir program hazırlamak çok değerli, ama işin en kritik noktası onu sürdürebilmektir. Çünkü çoğu öğrenci ilk hafta motivasyonla başlar, ikinci hafta esnetmeye başlar, üçüncü hafta program tamamen rafa kalkar. İşte bu zinciri kırmak için birkaç ipucu.
Küçük Adımlarla İlerle
Kendine çok yoğun, gerçekçi olmayan bir program hazırlarsan, ilk aksaklıkta motivasyonun düşer. Bunun yerine küçük ama düzenli adımlar at. Mesela her gün 2 saatlik verimli bir çalışma, haftalık 14 saate denk gelir. Bu da oldukça sağlam bir ilerleme demektir.
Geri Bildirim Al
Kendi başına çalışırken bazen “Acaba doğru mu yapıyorum?” diye düşünebilirsin. İşte burada bir öğretmenden ya da deneyimli birinden destek almak çok işe yarar. Öğrenme sürecinde geri bildirim, eksiklerini fark etmenin en hızlı yoludur.
Superprof ile Yol Arkadaşlığı
Çalışma programını uygularken takıldığın noktada seni yönlendirecek birinin olması çok büyük avantajdır. İşte bu noktada Superprof devreye giriyor. Superprof, farklı branşlardan binlerce öğretmeni bulabileceğin bir platform. İster matematikte zorlan, ister yabancı dil öğrenmek iste; sana uygun bir eğitmeni kolayca bulabiliyorsun.
Üstelik Superprof’ta sadece ders değil, aynı zamanda kişisel program desteği de alabilirsin. Yani hoca, senin programını gözden geçirip “şuraya biraz daha soru çözümü ekleyelim” ya da “bu dersi haftada bir tekrar etsen yeter” gibi önerilerde bulunabiliyor. Bu da seni yalnız başına plan yapmak zorunda bırakmıyor.
Superprof’ta şu anda Türkiye genelinde binlerce öğrenci, kendilerine özel program desteği alarak çalışıyor. Böylece sadece bilgi değil, aynı zamanda düzenli ve disiplinli çalışma alışkanlığı da kazanıyorlar.
Esnekliği Unutma
Programın, hayatının tamamını kaplamamalı. Arkadaşların, hobilerin, spor ve dinlenme de bunun bir parçası olmalı. Superprof’taki birçok öğretmen de zaten öğrencilere “denge”yi öneriyor. Çünkü uzun vadede başarı, sadece çok çalışmakla değil, aynı zamanda enerjini doğru yönetmekle geliyor.
Özetleyecek olursak, başarılı bir öğrenme süreci için okul çalışma düzeni kurmak ve kişisel bir öğrenci ders programı oluşturmak büyük önem taşıyor. Her öğrencinin ihtiyacı farklı olsa da temel prensip aynı. Planlı, esnek ve sürdürülebilir bir sistem kurmak. Bu noktada “ders çalışma programı nasıl hazırlanır?” sorusunun cevabı aslında kendini tanımaktan geçiyor. Kendi güçlü ve zayıf yanlarını bilerek oluşturacağın program, seni sadece sınavlarda değil, hayatın her alanında bir adım öne çıkarır. Unutma, program seni sınırlayan bir duvar değil; seni başarıya taşıyan sağlam bir köprüdür.
Bu yazıyı beğendiniz mi? Puanlayın!
Loading...
