Fransızca, dilbilgisi kuralları ve telaffuzuyla öğrenmesi nispeten zahmetli bir dil olmasına karşın birçok kişinin hayranlık duyduğu ve öğrenmek istediği bir dil olmuştur. Avrupa kültürünün en kendine özgü halklarından birisi olan Fransızların dilleri de kendine özgü kurallar ve istisnalar barındırır.
Fransızcanın dilbilgisi kurallarını anlatırken bir örnek vererek başlayalım. Fransızcayı bir araba ile eş kavramlar olarak kabul edelim ve araba öğrenme dinamiklerini Fransızca öğrenmeye uyarlayalım. Eğer dili etkili bir şekilde kullanmayı bir otomobili kullanmakla eş değer görür ve kıyaslama yaparsak, mantıksal olarak, arabayı kullanmak konuşmaya eş değer olur ve dilin temeli olan dilbilgisi, arabanın motorunu temsil eder.
Bu benzetme “Motorlu aracınızı çalıştırmak için motorun işleyişi hakkında her şeyi bilmek zorunda mısınız?” sorusunu akla getiriyor. Dünyada araba kullanan çoğu insan motor hakkında pek bilgisi olmamasına rağmen araba kullanmayı bilir.
Bu da demek oluyor ki motor hakkında kapsamlı bilgi sahibi olmadan da araba kullanılabiliyor. Örneğimizi Fransızcaya uyarlarsak; Fransızca dilbilgisi kurallarını kapsamlı olarak bilmeseniz de Fransızca konuşabilirsiniz. Fransızca konuşmanın temel şartı Fransızca dilbilgisi kurallarını ve inceliklerini bilmek değildir.
Elbette burada tamamen dilbilgisi kurallarından bihaber olarak Fransızca konuşmaktan kesinlikle bahsetmiyoruz. Sorumlu bir araç sahibi olarak, aracın sıvıları kontrol etme, yağını değiştirme, yıllık bakımlarını yaptırma ve benzinle çalışan bir motora asla dizel yakıt yüklememe gibi temel bilgileri bilmeniz gerekir. Yine aynı şekilde arabanızın strok-delik oranını bilmenize gerek olmadığı doğrudur, ancak motorunuzu çok fazla çalıştırmamanız gerektiğini bilmeniz gerekir.
Silindir deliği çapı, piston vuruş uzunluğu ya da strok oranı gibi araba motorunun yapısal donanımları hakkında hiçbir şey bilmeniz gerekmezken motorunuzu hararet yapmaması için çok fazla zorlamamanız gerektiğini bilmelisiniz.
Dilbilgisi açısından da detay bir dilbilgisi kuralını bilmenize gerek olmazken Fransızca konuşurken bazı temel kurallara dikkat etmeniz gerektiğini bilmeniz gerekir. Aslında, Fransızca kursları veya özel dersler alırken, bunlara odaklanmak için özel bir çaba sarf etmeden dil öğreniminiz esnasında çoğu gramer kuralını öğreneceğinizi düşünüyoruz. Bu nedenle, Fransızca öğretmeninizin dilbilgisi derslerinde mutlaka öğreteceği yaygın dilbilgisi hatalarını dikkat çekeceğiz.
Cinsiyet Belirten Artikeller
Fransızca öğrenirken, aldığınız ilk Fransızca ders içerisinde, büyük olasılıkla isimlerin önüne gelen ve cinsiyete göre belirlenen artikeller hakkında mutlaka bir şeyler duymuşsunuzdur. Fransızcada her isim ya eril ya da dişil cinsiyete atfedilir ve genellikle onunla birlikte kullanılan artikel ismin önüne getirilir.
Örneğin Fransızcada “araba” derken “la voiture” deriz. Burada “la” artikeli dişildir. Yine “kamyon” derken ise “le camion” şeklinde bir kullanım vardır. Burada da “le” eril anlamındadır. Her ismin dişil ya da eril olarak kabul edilip ona göre artikel kullanıldığını belirtmiştik. Fransızlar araba için dişil kamyon için ise eril bir artikel kullanmıştır.
Tüm bunları ezberlemenin kolay olmadığını söyleyebiliriz ancak zamanla kuralları öğreneceksiniz. Buna ek olarak sadece artikeller ve zamirler ismin cinsiyetiyle değil, fiil sonları ve sıfatlarla da uyumlu olmalıdır. Konuya derinlemesine girmeyecek olsak da daha iyi anlaşılması açısından isim bitiş değişikliklerini gösteren kural istisnalarını daha iyi anlamanız için birkaç örnekle açıklamak istiyoruz.
İlk istisnalardan birisi sonu “-eur” ya da” –eux” ile biten çoğu sıfat için, eğer isim dişil ise, bu bitişi “-euse” olarak değiştirmeniz gerekiyor.
Örnek kelimeler : Heureux = heureuse; Affreux = affreuse; Peureux = peureuse.
Bir diğer istisna ”-teur” ile biten sıfatlardır. “-eur”den önceki “t”, dişil formun “-rice” ile bitmesine neden olur.
Örnek : Acteur = actrice; conservateur = conservatrice.
Burada bir diğer istisna da Türkçedeki “tercüman” kelimesinin dişil formunun olmayışıdır. Yani, işiniz eş zamanlı diyalog çevirisi yapmaksa ve cinsiyetiniz kadınsa, bu size erkek unvanını veren bir meslektir.
Şimdi, her ikisi de beyaz olan biri eril ve diğeri dişil olan iki nesne tanımladığınızı varsayalım.
Une chemise blanche – beyaz bir gömlek
Un chandail blanc – beyaz bir kazak
Peki ya iki giysiden aynı cümlede bahsetmek isteseydik ne derdik? Sorunun cevabı eril cinsiyetin baskın olduğunu kabul etmek şartıyla, karşı cinsten nesneleri aynı cümlede birleştirmektir. Yani yeni cümlemiz şu şekilde olurdu:
“Des chemises et chandails blancs”. Gördüğünüz üzere yalnızca “des” (çoğul belirsiz) artikelini kullandık.
Tanımlanan birden fazla nesne olduğu gerçeğine uyacak şekilde artikelin çoğul olarak değiştirildiğini ve çoğulluğu yansıtmak için “blanc” sözcüğünün sonuna ek bir “s” ile eklendiğini de belirtmeden geçmeyelim.
Yukarıdaki örnek cümlede belirtildiği gibi, bazı renklerin hem eril hem de dişil formu vardır.
Değişen renkler şunlardır: blanc/blanche, noir/noire, vert/vert, bleu/bleue.
Değişmeyen renkler ise şunlardır: rouge, jaune, marron, orange.
Bu kavramı tam olarak anlamak için, bir tonun dişil bir forma sahip olup olmayacağını anlamaya çalışırken renk tayfını düşünmeniz size yardımcı olabilir. Renk tayfında kırmızı uçtakiler ve kırmızı uca daha yakın olan renkler için dişil ve eril ayrımı olmazken, tayfta mavi ve maviye yakın taraftaki renklerde ise dişil ve eril ayrımı bulunmaktadır.
Fransızcada “H” Harfi
Fransızcada “H” harfi her zaman sessizdir ve iki tip “h” vardır. Bunlar H muet ve H aspiré olmak üzere iki çeşittir. Sözcüğün başında bulunan H” tipi, kısaltma yapıp yapmayacağınızı ve bu sözcük ile bağlantı kurup kurmayacağınızı bilmenizi sağlar. Sessiz “H” harflerine birkaç örnek vermek gerekirse;
- homme – l'homme – les hommes
- hôtel – l'hôtel – les hôtels
- hiver – l'hiver – les hivers
- humeur – l'humeur – les humeurs
- huile – l'huile – les huiles
- hygiène – l'hygiène
Belirli artikel, sanki H hiç yokmuş gibi büzülmekle kalmaz, aynı zamanda “H” harfine bir sesli harfmiş gibi bağlanır.
Şimdi, H ile başlayan ve bu harfin ünsüz olarak ele alındığı bir veya iki kelimeye bakalım:
- le haillon
- la haine
- la halte
- le hamburger
Buradaki kelimelerdeki artikellerin her birisi ayrı değerlendirilir. Yazımlarına da dikkat edin!
Her iki durumda da H'nin doğru Fransızca telaffuzunda yutulduğunu unutmayın. Bu ayrım, artikelleri adeta büzerek nesne zamirleriyle bağlantı kurmak amacıyla yalnızca konuşma dilinde yapılır.
OE Sesli Harf Kombinasyonu
Fransızca kelimelerin içinde geçen “oe” şeklindeki harf dizilimini birçok Fransızca sözcükte fark etmişsinizdir. Bu harf dizilimine sahip kelimelerin telaffuzunu doğru bir şekilde yapabilmek biraz zamanınızı alabilir. Bunun nedeni, ses eğer bir açık hecedeyse “u” gibi kapalı bir hecedeyse ağzın biraz daha açılarak telaffuz edilmesi gerektiğindendir. İlk aşamada öğrenmesi zor olsa da size aşağıda liste halinde verdiğimiz kelimelerin telaffuzlarını bularak sıkça tekrar etmeniz halinde sorunun üstesinden geleceğinizi rahatlıkla söyleyebiliriz.
- œuf (Yumurta)
- Oeufs (yumurtalar)
- Sœur (kız kardeş)
Fransızcayı Etkili Öğrenme İpuçları
- Fransızca konuşurken ne yapmamanız veya söylememeniz gerektiğine odaklanmak yerine daha çok temel ifadeleri, kelimeleri ve cümleleri öğrenmeye gayret edin.
- Fransızca sözlüğünüzü yolda veya seyahatte yanınızdan ayırmamaya özen gösterin. Herhangi bir seyahatte gördüğünüz bir nesnenin ya da bir kavramın nasıl ifade edildiğini o an öğrenmek oldukça önemlidir. Böylece aklınıza takılan kelimeleri veya kalıpları anında sözlüğe bakıp öğrenerek hafızanızda daha kalıcı olmasını sağlayabilirsiniz.
- Fransızca dil becerilerinizi ve dinlediğini anlama becerilerinizi geliştirmeye fazlasıyla önem verin. Özellikle dinleme kısmında oldukça fazla yerel ağızdan dinleme pratikleri yapmak uzun vadede Fransızcanızı oldukça geliştirecektir.
- Her fırsatta Fransızca podcastler dinleyin ve ana dili Fransızca olan kişilerle konuşabileceğiniz platformlarda zaman geçirin. Bu süreçte destek olarak online Fransızca kursu seçeneklerini de değerlendirebilirsiniz.
- İşe gidip gelirken veya alışveriş yaparken Fransızca ifadeler uygulayın; hatta gün içinde mümkün olduğunca kendi kendinize Fransızca mırıldanabilir ve sanki bir başkasına düşündüklerinizi anlatıyormuş gibi Fransızca pratikleri yapabilirsiniz.
- Fransız kültürüne merak salmak da Fransızcanızı önemli ölçüde geliştirebileceğiniz bir seçenektir. Şehrinizde bulunan Fransız kültür merkezlerini ziyaret edebilir Fransız kültürü hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
- Yine çalışma odanıza, ofisinize ya da evinizin mutfağına daha doğrusu sık vakit geçirdiğiniz ortamlara yapışkan kağıtlar yapıştırarak kağıtların üzerine öğrenmesi zorlayıcı olan Fransızca kelimeleri, çeşitli kuralları ve Fransızca dilbilgisi notlarınızı yazabilirsiniz. Böylece sürekli gözlerinize takılan bilgiler ve kelimeler hafızanıza tamamen yerleşerek Fransızca öğrenme sürecinizi en verimli şekilde geçirmenizi sağlayacaktır.
Bu yazıyı beğendiniz mi? Puanlayın!
Loading...
